Δ΄ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΝΗΣΤΕΙΩΝ. ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΣΙΝΑΪΤΟΥ. Η ΣΠΟΥΔΑΙΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΑΡΕΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΙΣΤΗ ΚΑΙ ΤΗ ΣΩΤΗΡΙΑ ΜΑΣ.

 

ΕΔΩ ΤΟ ΑΚΟΥΤΕ: https://soundcloud.com/r1rmrt4qbvg4/itoy

Δεῦτε ἐργασώμεθα ἐν τῷ μυστικῷ ἀμπελῶνι καρποὺς μετανοίας, ἐν τούτῳ ποιούμενοι οὐκ ἐν βρώμασι καὶ πόμασι κοπιῶντες, ἀλλ' ἐν προσευχαῖς καὶ νηστείαις τάς ἀρετὰς κατορθοῦντες, τούτοις ἀρεσκόμενος, ὁ Κύριος τοῦ ἔργου δηνάριον παρέχει δι οὗ ψυχὰς λυτροῦται, χρέους ἁμαρτίας, ὁ μόνος πολυέλεος.

Ἄς ἐργασθοῦμε στόν μυστικό ἀμπελώνα γιά τούς καρπούς τῆς μετάνοιας. Καί σέ αὐτόν νά κοπιάσουμε ὄχι στά φαγητά καί τά ποτά, ἀλλά μέ προσευχές καί νηστείες νά ἐπιτύχουμε στίς ἀρετές. Αὐτά ἀρέσει καί ὁ Χριστός, πού μέ πολλούς τρόπους μᾶς ἐλεεῖ  καί μᾶς δίνει τόν κόπο τῆς ἐργασίας μας, πού εἶναι ἡ λύτρωση τῶν ψυχῶν μας.

Σαρακοστή σημαίνει νηστεία. Νηστεία σημαίνει ἐργασία, κόπος. Σημαίνει κάματος πνευματικός καί σπουδή στήν πνευματικότητα. Αὐτό μᾶς καλεῖ νά κάνουμε ἀγαπητοί μου καί τό προαναφερθέν τροπάριο. Τό ὁποίο εἶναι τό δοξαστικό τῆς ἀκολουθίας τοῦ ὄρθρου τῆς ἡμέρας. Τῆς Δ΄Κυριακῆς τῶν νηστειῶν. Τό δοξαστικό εἶναι τροπάριο πού περικλείει, συνοψίζει καί ἐπισημαίνει τό νόημα καί τό περιεχόμενο τῆς ἡμέρας.

Ἡ ὁποία εἶναι ἀφιερωμένη στόν ἅγιο Ἰωάννη τόν Σιναΐτη, τόν συγγραφέα τοῦ βιβλίου τῆς Κλίμακος καί μία ἀπό τίς κορυφαίες μορφές τοῦ μοναχικοῦ βίου. Ἑνός καθηγητῆ τῆς μοναχικῆς ζωῆς, τήν ὁποία σπούδασε ἀπό τά δεκαέξι του χρόνια. Ὅταν πῆγε ὡς δόκιμος μοναχός στή μεγάλη Μονή τοῦ Σινᾶ, ὑπό τήν πνευματική καθοδήγηση τοῦ σπουδαίου ἀββᾶ Μαρτυρίου.   

Τήν ὁποία ὑπηρέτησε καί ὡς ἱερέας 19 χρόνια καί μετά ἔφυγε στήν  ἔρημο γιά περισσότερο πνευματικό ἀγώνα ἔχοντας ὡς ὅπλο τήν προσευχή καί τή μελέτη τῶν ἱερῶν κειμένων. Ἀπό ἐκεί καί σέ ἡλικία 75 ἐτῶν ἐκλήθηκε ἀπό τή μονή, κατ’ἀπαίτηση τῶν μοναχῶν, γιά νά ἀναλάβει τήν ἡγουμενία της. Τήν ὁποία ὡς ἡγούμενος ὑπηρέτησε γιά τέσσερα χρόνια καί μετά ἀποσύρθηκε καί πάλι στήν ἔρημο ὅπου καί κοιμήθηκε ὁσιακά σέ ἡλικία 83 ἐτῶν.

Ὅπως προαναφέραμε, ἔργο του εἶναι τό κορυφαίο ἀνάμεσα στά συγγράμματα τῆς πίστεώς μας, τό βιβλίο τῆς Κλίμακας. Ἕνα βιβλίο τό ὁποίο εἶναι ἀπόσταγμα τῆς βαθιᾶς ἀσκητικῆς ἐμπειρίας του καί τῶν πολλῶν πνευματικῶν ἀγώνων του. Σ’αὐτό, ὑπό μορφή κλίμακος, δηλαδή σκάλας, καταγράφονται καί ἀναλύονται οἱ ἀρετές, 30 τόν ἀριθμό, πού μπορεῖ νά ἀποκτήσει ὁ μοναχός κατά τήν ἄσκηση τοῦ πνευματικοῦ ἀγώνα του. Κάθε ἀρετή καί ἕνα σκαλί. Ἀπό τό πρώτο πού εἶναι ἡ ταπείνωση, μέχρι τό τελευταίο πού εἶναι ἡ διάκριση.

Ὅμως δέν ἀφορᾶ μόνο τούς μοναχούς, ἀλλά τόν κάθε πιστό πού σέβεται τόν ἐαυτό του καί θέλει νά ζήσει πραγματικά τήν πίστη του. Γιατί οἱ ἀρετές εἶναι ζητούμενο γιά κάθε πιστό. Εἶναι ἡ ἀποτύπωσή της στή ζωή του. Στήν προσωπικότητά του. Εἶναι μία ἐπαλήθευση τῆς πίστεώς του. Ἔνδειξη ὅτι αὐτή εἶναι κάτι πραγματικό, συγκεκριμένο καί ἀληθινό. Ἔνδειξη ὅτι δέν ἀποτελεῖ μία ἀφηρημένη κατάσταση. Πού ἐπετειακά κατεβαίνει ἀπό τό ράφι τό Πᾶσχα, γιά νά ξανανέβει καί νά ξανακατεβεῖ τό Δεκαπενταύγουστο καί παρομοίως τά Χριστούγεννα.

Ἡ πίστη γιά νά εἶναι ἀληθινή θά πρέπει νά εἶναι μία καθημερινή ἐνασχόληση καί πρώτιστο ἐνδιαφέρον γιά τόν καθένα ἀπό ἐμᾶς. Μία μέριμνα καί μία σπουδή πρός καλλιέργεια τοῦ πνευματικοῦ μας ἀμπελώνα, ὅπως μᾶς ἐπεσήμανε καί τό προαναφερθέν τροπάριο. Δηλαδή τῆς ψυχῆς μας. Τοῦ «ἔσω ἀνθρώπου» ὅπως λέγεται θεολογικά. Τοῦ μυστικοῦ κόσμου πού ἔχουμε μέσα μας καί τόν ὁποίο κατά κανόνα δέν γνωρίζουμε.

Γι αὐτό πολύ σοφά ἐπεσήμανε κάποιος σοφός: «Ὁ ἄνθρωπος πιό εὔκολα μπορεῖ νά γνωρίσει, νά ἀνακαλύψει τό σύμπαν ὅλο, παρά τόν ἐαυτό του». Πόσο διαφέρει αὐτό ἀπό τό λόγο τοῦ Χριστοῦ μας στήν ἐπί τοῦ Ὄρους Ὁμιλία Του: «Βλέπεις τό καρφί πού εἶναι στό μάτι τοῦ ἀδελφοῦ σου καί δέ μπορεῖς νά δεῖς τό δοκάρι πού εἶναι καρφωμένο στό μάτι σου;». Δέ διαφέρει καθόλου! Εἶναι μέ ἄλλα λόγια τό ἵδιο νόημα!

Τόν κρυφό αὐτόν κόσμο, τόν ἔσω ἄνθρωπό μας, εἶναι μία πρώτης τάξεως εὐκαιρία νά γνωρίσουμε τήν περίοδο πού διανύουμε. Τήν Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Ἐργαλείο μας στήν προσπάθεια αὐτή ἡ νηστεία. Ἡ νηστεία ὅμως, ὄχι ὡς μία ἀπλή δίαιτα κάποιων τροφῶν, ἀλλά ὡς μία προσπάθεια ἐνδοσκόπησης τῆς ψυχῆς μας. Τῆς καρδιᾶς μας. Τοῦ μυστικοῦ πνευματικοῦ ἀμπελώνα μας, ὁ ὁποίος λόγω τῶν πολλῶν μεριμνῶν καί ὑποχρεώσεων τῆς ζωῆς μας, εἶναι συνήθως ἀκαλλιέργητος. Χορταριασμένος.

Ὡς ἀγριόχορτα, ὡς ζιζάνια, νά ἀντιληφθοῦμε τίς ἀδυναμίες, τά πάθη μας. Τήν κάθε λογῆς κακία καί κακότητα πού ἡθελημένα ἤ ἀθέλητα ἐπιτρέπουμε νά εὐδοκιμεῖ μέσα μας καί τελικά παρ’ὅλες τίς καλές προθέσεις μας, νά βρισκόμαστε μακριά ἀπό τό Χριστό. Ὁ Ὁποίος ὅπως μᾶς λέει ἐπίσης τό προαναφερθέν τροπάριο, εὐχαριστεῖται ὅταν μᾶς βλέπει νά δουλεύουμε γιά τίς ἀρετές καί μᾶς ἀνταμοίβει μέ τόν παράδεισο. Μέ τήν σωτηρία μας.

Κάποτε, σ’αὐτόν τό μυστικό ἀμπελώνα, τήν καρδιά μας, μπορεῖ νά δημιουργήσουμε τόπο γιά νά μᾶς ἐπισκεφθεῖ καί ὁ μεγάλος ἐχθρός μας. Ὁ πονηρός. Ὁ ὁποίος μέ κάθε τρόπο ἐπιζητεῖ τό χαμό καί τήν καταστροφή μας. Τόν κολασμό μας. Νά τοῦ δώσουμε τό δικαίωμα νά μᾶς δυναστεύει καί νά μᾶς καταδυναστεύει. Καταστάσεις πολύ ἐπικίνδυνες.

Οἱ ὁποίες ἄν ξεφύγουν καί αὐξηθοῦν, μπορεῖ νά φτάσουμε ἀκόμα καί στή δύστυχη κατάσταση τοῦ παιδιοῦ, πού ἀναφέρεται στήν Εὐαγγελική περικοπή τῆς ἡμέρας. Τό ὁποίο τυραννιόταν ἀπό δαιμονικό πνεῦμα καί πολλές φορές κινδύνευσε ἀκόμη καί ἡ ζωή του. Ὅπως μᾶς ἀφηγεῖται τό ἱερό κείμενο, οἱ μαθητές τοῦ Χριστοῦ δέν μπόρεσαν νά τό θεραπεύσουν.

Χρειάστηκε νά περιμένουν νά ἐπιστρέψει Αὐτός ἀπό τό ὄρος ὅπου εἶχε ἀποσυρθεῖ γιά νά προσευχηθεῖ, γιά νά ἀπαλλάξει τό παιδί ἀπό τήν τυραννία τοῦ πονηροῦ. Ὅταν ἔπειτα Τόν ρώτησαν γιατί δέν μπόρεσαν νά τό θεραπεύσουν αὐτοί, ἡ ἀπάντηση πού πῆραν ἦταν, πώς αὐτό μπορεῖ νά γίνει μόνο μέ τή δύναμη τῆς νηστείας καί τῆς προσευχῆς.

«Τοῦτο τό γένος ἐν οὐδενί δύναται ἐξελθεῖν εἰ μή ἐν προσευχῇ καί νηστείᾳ». Ὁ μόνος τρόπος γιά βγεῖ ἀπό τόν ἄνθρωπο αὐτό τό εἶδος, εἶναι ἡ νηστεία καί ἡ προσευχή. Καί αὐτό ὄχι μόνο εὐκαιριακά. Ἀλλά πάντοτε. Ὁ Χριστός τονίζει πώς ἡ ἐκδίωξη συμβαίνει «ἐν προσευχῇ καί νηστείᾳ», πού σημαίνει ὅτι αὐτές πρέπει νά εἶναι μία συνεχής κατάσταση στόν ἄνθρωπο. Ἕνας τρόπος ζωῆς! Ἕνας τρόπος ὑπάρξεως!

Μία κατάσταση πού μπορεῖ καί πρέπει νά εἶναι σταθερή στή ζωή μας καί ὄχι εὐκαιριακή. Ὡς βίωμα τῆς πίστεως. Ὡς ἄσκηση τῶν ἀρετῶν, μιά πού ἡ προσευχή καί ἡ νηστεία εἶναι ἀρετές! Ὡς ἐργασία γιά τήν καλλιέργεια τοῦ πνευματικοῦ ἀμπελώνα μας. Μία διαδικασία πού πρέπει νά ἐμπνέει καί νά ἐνεργοποιεῖ τή Σαρακοστή μας καί ἴσως νά γίνεται μέ μεγαλύτερη ἔνταση. Γιά νά νηστεύσουμε πραγματικά. Ὁλοκληρωμένα!

Ἡ νηστεία βοηθᾶ τήν προσευχή καί ἡ προσευχή αὐξάνει τή νηστεία. Κάτι πού ὅταν συμβαίνει μᾶς βοηθᾶ στήν κάθαρση τοῦ ἔσω ἀνθρώπου, τῆς ψυχῆς καί τῆς καρδιᾶς μας. Κάτι πού εἶναι ἀπαραίτητο γιά νά μπορέσουμε νά πλησιάσουμε καί νά ζήσουμε τά πάθη τοῦ Χριστοῦ καί τήν Ἀνάστασή Του.

Γι αὐτό κάθε χρόνο, λίγο πρίν τήν ὁλοκλήρωση τῆς Σαρακοστῆς ἡ πίστη τῆς Ἐκκλησίας μας, μᾶς προβάλλει τόν ἅγιο Ἰωάννη τό Σιναΐτη. Τόν μεγάλο δάσκαλο τοῦ πνευματικοῦ ἀγώνα τῶν ἀρετῶν καί δι αὐτοῦ μᾶς ἐπισημαίνει τή σημαντικότητα τους. Ἰδιαίτερα τῆς προσευχῆς καί τῆς νηστείας. Πού εἶθε διά πρεσβειῶν του νά ἐπιτύχουμε. Καί μέ τήν ἐπευλογία τους ἀπό τό Χριστό, νά καθαρισθοῦμε ἀπό τά πάθη μας, τούς κεκαλυμένους μικροδαίμονές μας. Γένοιτο!