Β΄ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΝΗΣΤΕΙΩΝ. ΑΓΙΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΤΟΥ ΠΑΛΑΜΑ. Η ΠΙΣΤΗ ΠΟΥ ΨΗΛΑΦΙΖΕΙ ΤΟ ΘΕΟ.

 

ΕΔΩ ΤΟ ΑΚΟΥΤΕ: https://soundcloud.com/r1rmrt4qbvg4/v 

Τὴν πλάνην κατέφλεξας, τῶν κακοδόξων Σοφὲ τὴν πίστιν ἐτράνωσας, τῶν ὀρθοδόξων καλῶς, καὶ κόσμον ἐφώτισας· ὅθεν τροπαιοφόρος νικητὴς ἀνεδείχθης, στῦλος τῆς Ἐκκλησίας, ἀληθὴς Ἱεράρχης, πρεσβεύων μὴ ἐλλίπῃς Χριστῷ, σωθῆναι πάντας ἡμᾶς.

Τήν πλάνη τῶν κακοδόξων-αἰρετικῶν Σοφέ ἱεράρχα κατέκαυσες καί τῶν ὀρθοδόξων τήν πίστη διεσάφισες καί ἐφώτισες· διά τῆς ὁποίας φάνηκες πολυνίκης μαχητής καί στῦλος τῆς Ἐκκλησίας, ἀληθινός Ἱεράρχης. Μήν σταματήσεις νά πρεσβεύεις στό Χριστό γιά τή σωτηρία ὅλων μας.

Ἡ Μεγάλη Τεσσαρακοστή ἀγαπητοί μου, ἄν ὑποθέσουμε ὅτι Πίστη εἶναι ἕνα βιβλίο, εἶναι ἕνα ἀπό τά μεγάλα κεφάλαιά της. Ἔχει βαρύνουσα σημασία, πολύ βαθύ νόημα καί ἔννοιες. Ἀπό τῶν ὁποίων τήν  ἀνακάλυψη μποροῦμε νά κάνουμε ἕνα ἀναβαπτισμό ὡς πρός τήν πίστη μας. Νά κάνουμε ἕνα ἔλεγχο, μία ἔρευνα. Νά «τσεκάρουμε» τήν πίστη μας καί δι’αὐτῶν νά ὁδηγηθοῦμε σέ μία ποιό σωστή, ποιό ὁλοκληρωμένη, σωτήρια.

Γιά τό λόγο αὐτό τή Β΄Κυριακή τῶν νηστειῶν, αὐτή ἡ Πίστη ὡς Ἐκκλησία, μᾶς προβάλει τόν ἅγιο Γρηγόριο τόν Παλαμά. Ἕνα κορυφαίο πρόσωπο της, τό ὁποίο στήν ἐποχή πού ἔζησε, τήν ὑπερασπίστηκε καί τήν διετράνωσε ὅπως λέει καί τό προαναφερθέν τροπάριο.

Στήν πραματικότητα ἡ Β΄Κυριακή τῶν Νηστειῶν, εἶναι ὡς πρός τό νόημα καί τό περιεχόμενο ἀκόλουθος καί συνέχεια τῆς Α΄Κυριακῆς τῆς Ὀρθοδοξίας.  Στήν μέν Α΄ Κυριακή καταδεικνύεται ὅτι ἡ Ὀρθοδοξία εἶναι ἡ μόνη ἀληθινή Πίστη καί βάση της εἶναι ὁ Χριστός, πού εἶναι καί ἡ ἀλήθεια της. Στή δέ Β΄Κυριακή καταδηλώνεται πώς ἡ Πίστη μπορεῖ νά γίνει βίωμα καί ἐμπειρία Θεοῦ. Ὡς πρός αὐτό θά μπορούσαμε καί πάλι νά τονίσουμε πώς ἡ Πίστη δέν θά πρέπει νά ὑπάρχει ὡς μία ἀνώτερη φιλοσοφία, ἀλλά κάτι πού θά πρέπει νά ἐπιθυμεῖται καί νά ἀναζητεῖται. Γιατί αὐτό εἶναι πού τήν ὁλοκληρώνει καί τήν ἐπαληθεύει.

Ὡς μία ἀνώτερη φιλοσοφία τήν καταλάβαινε καί τήν κήρυττε ὁ μοναχός Βαρλαάμ, τό «ἰταλικόν θηρίον» ὅπως ἀναφέρεται στό συναξάριο τοῦ Τριωδίου. Ὡς θηρίο τόν βλέπει ἡ Πίστη μας. Θηρίο πού ὅρμησε νά τήν κατασπαράξει. Αὐτός καταγόταν ἀπό τήν Καλαβρία τῆς Σικελίας καί δίδασκε τήν πίστη ὡς κάτι πού ἀρχίζει καί τελειώνει μόνο στό μυαλό μας, «ἐν τῇ διανοίᾳ ὑπάρχει ἡ πίστις». Ὅτι ἡ πίστη εἶναι ἕνας διαλογισμός καί τίποτε παραπάνω. Ποιά ἡ διαφορά μέ τή γιόγκα καί τίς ἄλλες ἀνατολικές αἰρέσεις καί παραθρησκείες;;;

Τά πράγματα δέν ἦταν ἀπλά. Ὁ Βαρλαάμ, ὅπως κάθε αἰρετικός δέν ἦταν εὔκολος ἀντίπαλος. Οἱ αἰρετικοί μποροῦσαν καί ἐπιρρέαζαν τούς ἀνθρώπους. Κυρίως μέ τό λόγο τους. Μέ τά λογικά ἐπιχειρήματά τους. Στοιχεία πού ὑπάρχουν καί σήμερα σέ κάθε αἰρετικό καί εἶναι τό δυνατό τους ὅπλο γιά νά πλανήσουν τούς πιστούς. Καί δυστυχώς εἶναι πολλοί αὐτοί πού παρασύρονται, γιατί δέν γνωρίζουν σωστά τά τῆς Πίστεως καί ἔτσι χάνονται.

Ὅμως ὅπως εἴπαμε, τό θέμα δέν εἶναι μόνο νά ἔχεις γνώση τῆς πίστεως. Ἡ γνώση βεβαίως εἶναι πάντα δύναμη, ἀκόμη καί στήν Πίστη. Ἄν ὅμως μείνει γιά πάντα σ’αὐτό τό ἐπίπεδο, μπορεῖ κάποτε νά δοκιμαστεῖ. Νά κλωνιστεῖ καί νά γίνει ἀπιστία ἤ ἀκόμη χειρότερα νά γίνει πίστη-πλάνη πού ὁδηγεῖ στό χαμό τοῦ ἀνθρώπου. Γιατί ἡ πίστη εἶναι συστατικό στοιχείο τῆς ἀνθρώπινης ὕπαρξης καί ψάχνει πάντα ἕνα τρόπο καί ἕνα πεδίο νά ἐκφραστεῖ. Γιατί ἡ Πίστη ἔχει λογική. Ἡ ὁλοκλήρωσή της ὅμως εἶναι ὅταν γίνεται ὑπέρλογη. Ὅταν ἀνοίγεται σ’αὐτό πού δέν ἀκουμπᾶ.

Ἔτσι λοιπόν καί ὅπως προαναφέραμε, ἡ πίστη μπορεῖ καί πρέπει νά γίνει καί βίωμα. Ἐμπειρία στό μέτρο τοῦ δυνατοῦ καί τῆς συνεργίας τοῦ Θεοῦ. Καί, ναί! Ὅσο κι ἄν φαίνεται παράξενο, ἡ πίστη προκόπτει καί γίνεται ἀκόμη καί ἐμπειρία, ὅταν εὐλογεῖται καί ἀπό τό Θεό. Ὅταν γίνεται διάλογος μεταξύ Θεοῦ καί ἀνθρώπου. Τότε ὁ ἄνθρωπος δέν μιλάει ἀπλῶς τήν πίστη, ἀλλά τή γεύεται κιόλας στό μέτρο πού ἀπαντᾶ σ’αὐτήν ἡ Θεία χάρις. Τό ἅγιο Πνεῦμα.

Κάτι τό ὁποίο συνέβαινε στόν ἅγιο Γρηγόριο τόν Παλαμά. Ὁ ὁποίος «ἐξ ἀπαλῆς πάνυ ἡλικίας», ἄρχισε νά μυεῖται στά τῆς πίστεως, ἀπό τήν ἁγία μητέρα του. Μεγαλώνοντας ἄναψε μέσα του ἡ φλόγα καί ὁ πόθος γιά τό Χριστό. Μένοντας πολύ μικρός ὀρφανός λόγω τοῦ θανάτου τοῦ εὐσεβέστατου πατέρα του, ὅταν ἔγινε εἴκοσι χρονῶν πῆρε τήν ἀπόφαση μαζί μέ τή μητέρα καί τ’ἀδέλφια του νά μονάσουν. Μοίρασαν τήν μεγάλη περιουσία τους, κατά τό λόγο τοῦ Χριστοῦ, στούς φτωχούς. Ἡ μητέρα μέ τίς κόρες πῆγαν σέ γυναικείο μοναστήρι κι αὐτός μέ τούς ἀδελφούς του στό Ἅγιο Ὄρος.

          Ἐκεί προέκοψε περισσότερο στήν πίστη καί ἔγινε δοχείο τῆς Θείας χάριτος. Ἀπέκτησε χαρίσματα, δώρα τοῦ Θεοῦ στήν πίστη του, ἀλλά κυρίως ἀπέκτησε τό Θείο φωτισμό. Κάτι τό ὁποίο δέν εἶναι εὔκολο νά συμβεῖ στόν ἄνθρωπο καί εἶναι αὐτό πού τόν κάνει πραγματικά γνώστη καί ἐκφραστή τοῦ Θεοῦ. Εἶναι αὐτό πού δίνει πλέον στόν πιστό ἐμπειρία Θεοῦ καί τόν κάνει πραγματικά πιστό. Δηλαδή γνώστη Αὐτοῦ.

          Τόν κάνει ἔτσι πού νά μπορεῖ νά «δείξει» τό Θεό στόν ἄνθρωπο καί τόν κόσμο καί νά Τόν διδάξει πραγματικά σωστά καί ἀληθινά. Ὅπως ἔκανε ὁ νεοφανής ἅγιος Πορφύριος ὁ Καυσοκαλυβίτης. Ὁ ὁποίος ὅταν διέκρινε πώς κάποιος πραγματικά εἶχε πόθο Θεοῦ, τοῦ ἔλεγε: «Θές νά δεῖς τό Θεό; ἔλα νά σοῦ Τόν δείξω!!!».

          Κάτι ἀνάλογο, μέ ἔμμεσο τρόπο, εἶχε πεῖ καί ὁ ἅγιος Γρηγόριος στόν Βαρλαάμ. Πῶς τό ἔκανε αὐτό; Πολύ ἀπλά! Γι αὐτόν. Ὅταν κάποιος  εἶναι φωτισμένος καί κατέχει κάτι, μπορεῖ καί νά τό ἐκφράσει μέ τόν πιό ἀπλό τρόπο καί νά τό ἐξηγήσει. Νά τό φανερώσει. Μέ ἕνα ἀπλό παράδειγμα νά ἀποδείξει- βοηθήσει στή σωστή κατανόησή του. Ἐν προκειμένῳ τό Θεό.

          Τόν Ὁποίο ὁ ἅγιος Τόν εἶχε πλέον ὅπως εἴπαμε ὡς ἐμπειρία! Ἦταν μαζί Του ὅπως εἴμαστε ἐμείς μέ ἕνα φίλο μας. (Μήπως ἔτσι δέν μᾶς θέλει καί Αὐτός); Ἔτσι λοιπόν γιά τόν ἅγιο ὁ Θεός δέν ἦταν μόνο μία γνώση. Μία ἀποδοχή τοῦ νοῦ του σέ μία ἀλήθεια. Τόν αἰσθανόταν. Τόν καταλάβαινε πῶς ὑπάρχει πραγματικά μέσα στόν κόσμο. Πῶς δηλαδή εἶναι πανταχοῦ παρόν καί τά πάντα πληρῶν.

Τόν ἀντιλαμβανόταν ὄχι ὡς εἶναι, ἀλλά ὡς ἐνέργεια. Καί αὐτό κήρυξε. Αὐτό δίδαξε. Μέ αὐτό πολέμησε τήν πλάνη τοῦ Βαρλαάμ καί ἀπέδειξε τό λάθος καί τήν ἀστοχία του ὡς πρός τήν πίστη. Δίδαξε καί ἀπέδειξε ὅτι ὁ Θεός εἶναι ἀπρόσιτος ὡς πρός τήν οὐσία Του. Εἶναι ὅμως προσιτός ὡς πρός τίς ἐνέργειές Του.

Ὅπως κάθε ὕπαρξη στόν κόσμο αὐτό. Πού μποροῦμε δηλαδή νά ἀναγνωρίσουμε κάποιον ἀπό τά ἔργα του, τίς  ἐνέργειές του. Δέν εἶναι λίγες φορές π.χ. πού βλέπουμε μία πολυκατοικία καί λέμε: «Αὐτή εἶναι τοῦ τᾶδε ἐργολάβου» . Ἤ μᾶς πληροφοροῦν γιά κάτι πού ἔχει γίνει καί ἀναφέρουν συγκεκριμένο πρόσωπο. Ὅμως ἐμεῖς πού ἔχουμε γνώση τοῦ προσώπου λέμε: «Αὐτό, ἀποκλείεται νά τό ἔκανε αὐτός πού λέτε». Οἱ οὐρανοί μιλοῦνε γιά τή δόξα τοῦ Θεοῦ ὅπως λέει ἕνας ψαλμός. Γιά πολλούς ὅμως δέ λένε τίποτε...

Αὐτή εἶναι ἡ γνώση διά τῶν ἐνεργειῶν. Τῶν ἐνεργειῶν πού γίνονται καί ἔργα. Ἔτσι λοιπόν καί στήν Πίστη. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος τή ζεῖ καί τήν καλιεργεῖ, ὅπως πολλές φορές ἔχουμε σημειώσει, ὡς μία ζωντανή σχέση μέ ἕνα πρόσωπο, ἐν προκειμένῳ μέ τό Χριστό, τότε εἶναι σέ θέση νά Τόν γνωρίζει. Νά μπορεῖ νά Τόν φανερώνει καί νά Τόν δείχνει στούς ἀνθρώπους. Νά ἀποδεικνύει τήν ὕπαρξή Του ἐμπειρικά καί ὄχι διανοητικά-φιλοσοφικά.

Ὅπως ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμάς. Ὅπως ὁ ἅγιος Πορφύριος. Ὅπως ὁ ἅγιος Παΐσιος. Ὅπως κάθε πλάσμα τοῦ Θεοῦ, πού κατάλαβε ὅτι Πίστη δέν εἶναι μία ἀπλή καί μόνο ἀποδοχή τῆς ὑπάρξεως τοῦ Θεοῦ. Μία ἀνάγκη ἤ μία ὑποταγή σέ ἕνα ἀνώτερο ὄν. Ἀλλά εἶναι μία ζωντανή σχέση μεταξύ δύο προσώπων, ἡ ὁποία ὅσο προχωρᾶ γίνεται ἀλληλοαποκάλυψη μεταξύ τους καί βαθιά γνώση τοῦ Ἑνός μέ τόν ἄλλο. Αὐτό μπορεῖ νά συμβεῖ μόνο ὅταν ἡ πίστη βιώνεται ὡς ἔρωτας. Ὡς θείος ἔρωτας. Πού εἶθε διά πρεσβειῶν τοῦ ἁγίου Γρηγορίου καί πάντων τῶν Ἁγίων, νά καταφέρουμε νά βιώσουμε κι ἐμεῖς στή ζωή μας. Γένοιτο!