ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΣΤ΄ΜΑΤΘΑΙΟΥ. “ΤΑ ΤΑΛΑΝΤΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ, ΤΑΛΕΝΤΑ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ.”

             Ἡ  περικοπή τῆς ΙΣΤ΄ Κυριακῆς τοῦ εὐαγγελιστοῦ Ματθαίου, ἡ ὁποία ἀναγινώσκεται τήν ἡμέρα αὐτή ἀγαπητοί μου, εἶναι μία πού δέν τήν ἀκοῦμε τακτικά στόν ἐτήσιο κύκλο τῶν εὐαγγελικῶν περικοπῶν. Τοῦτο συμβαίνει διότι ἡ δυνατότητα ἀναγνώσεώς της, ἔχει νά κάνει μέ τήν ἡμερομηνία τοῦ Πάσχα. Ἐάν αὐτό εἶναι νωρίς, ἡ περικοπή παραλείπεται. Ἐάν αὐτό ὅπως ἐφέτος εἶναι ἀργά, τότε ἀναγινώσκεται στή σειρά της. Εἶναι δέ ἰδιαιτέρως σημαντική γιατί μᾶς ἐπισημαίνει τή σημασία τῶν ταλάντων, δηλαδή τῶν χαρισμάτων, ὡς δώρων Θεοῦ στόν καθένα ἀπό ἐμᾶς. Ἄς προσπαθήσουμε νά ἀναφέρουμε κάποιες χρήσιμες σκέψεις.

          Στήν καθημερινότητά μας, χρησιμοποιοῦμε ὅρους, λέξεις, ἐκφράσεις, πού προέρχονται ἀπό τήν Ἁγία Γραφή καί ἱδιαιτέρως ἀπό τά ἱερά εὐαγγέλια. Αὐτό δείχνει πόσο σημαντικά εἶναι γιά τή ζωή μας καί πόσο τήν ἀφοροῦν καί τήν ἐπιρεάζουν. Πολλές φορές θέλοντας νά μιλήσουμε γιά κάποιο ἰδιαίτερο χάρισμα ἑνός ἀνθρώπου χρησιμοποιοῦμε τόν ὅρο ταλέντο. Τόν ἵδιο (ἄνθρωπο) κάποτε τόν ὀνομάζουμε καί ταλαντοῦχο. Ἡ λέξη ταλέντο πού εἶναι συνώνυμη μέ τή λέξη χάρισμα, προέρχεται ἀπό τή λέξη τάλαντο καί γεννᾶται ἀπό τή συγκεκριμένη εὐαγγελική περικοπή τῶν ταλάντων.

          Ἀπό τό λεξικό Σταματάκου μαθαίνουμε πώς ἡ λέξη ΤΑΛΑΝΤΟ σημαίνει τή ζυγαριά, τήν πλάστιγγα. Κάθε τι πού ζυγίζεται. Ἀπό τή διαδικασία αὐτή τοῦ ζυγίσματος βγαίνει καί ἡ χρηματική ἔννοια τῆς λέξεως. Τό τάλαντο στήν ἀρχαιότητα ἦταν καί χρηματική μονάδα, ἡ ὁποία προέκυψε ἀπό τή ἀντιστοίχιση τοῦ βάρους συγκεκριμένης ποσότητας καθαροῦ χρυσοῦ ἤ ἀσημιοῦ σέ χρῆμα. (Ἕνα ἀρχαίο ἑλληνικό τάλαντο, ἀντιστοιχοῦσε σέ εἰκοσιέξι κιλά καθαροῦ ἀσημιοῦ). Ἀντιλαμβανόμαστε νομίζω τήν ἀξία τοῦ ταλάντου ὡς νόμισμα. Τέλος, στήν ἐξήγηση τοῦ συγκεκριμένου λύματος μαθαίνουμε ἐπίσης, πώς  σήμαινε αὐτό πού ἔπαιρνε κάποιος κατά ἀναλογία, κατά ἀντιστοίχιση.  

          Ὁ Χριστός μας, εἶπε τήν παραβολή αὐτή λίγο πρίν τό μυστικό δεῖπνο καί τή σύλληψή Του. Ἔχει κι αὐτό τή σημασία Του. Ὁ Σωτῆρας καί Λυτρωτής τοῦ κόσμου αὐτοῦ, λίγο πρίν πάψει νά διδάσκει καί νά συμβουλεύει τούς ἀνθρώπους, τούς  πληροφορεῖ γιά αὐτό πού θά γίνει κατά τή Δευτέρα Παρουσία Του. Τότε πού στόν κόσμο αὐτό πολίτευμα, δηλαδή τρόπος ζωῆς, θά εἶναι τό πολίτευμα τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν.

          Ἄς ἀναφέρουμε ἐν συντομία τήν παραβολή. Κάποιος ἄρχοντας κάλεσε τούς ὑπηρέτες του καί τούς μοίρασε κατ’ἀναλογία τήν περιουσία του. Στόν ἕνα ἔδωσε πέντε τάλαντα, στόν ἄλλο ἔδωσε δύο  καί στόν τρίτο ἕνα. Μετά ἔφυγε ἀπό ἐκεῖ. Ὁ πρώτος ἐργάστηκε μέ αὐτά καί τά ἔκανε δέκα. Ὁ δεύτερος τό ἵδιο καί τά ἔκανε τέσσερα. Ὁ τρίτος μόλις τό πῆρε, ἄνοιξε ἕνα λάκο καί τό ἔκρυψε. Κάποτε ἐπιστρέφει ὁ ἄρχοντας καί τούς καλεῖ νά τοῦ δώσουν ἀναφορά. Ὁ πρώτος τοῦ παρουσιάζει δέκα τάλαντα, καθώς ὅπως λέει ἐργάστηκε καί τά διπλασίασε. Ὁ ἄρχοντας τόν ἐπιβραβεύει ἐπαινῶντας τον καί καλῶντας τον στή χαρά πού ἐτοιμάζει. Ὁ δεύτερος ἐπίσης τό ἵδιο ἐνεργῶν τοῦ παρουσιάζει τέσσερα τάλαντα. Ὁ ἄρχοντας καί αὐτόν τόν ἐπιβραβεύει καί τόν καλεῖ ἐπίσης στή χαρά του.

Ὁ τρίτος ξεθαύει τό ἕνα τάλαντο καί τοῦ τό δίνει λέγοντάς του πώς τό ἔκανε αὐτό ἀπό φόβο. Γιατί εἶναι ἄνθρωπος σκληρός πού θερίζει ἀπό ἐκεῖ πού δέν ἔσπειρε καί μαζεύει ἀπό ἐκεῖ πού δέ σκόρπισε. Τότε ὁ ἄρχοντας θύμωσε πολύ καί τόν μάλωσε αὐστηρά λέγοντάς του πώς θά μποροῦσε ἔστω νά τό βάλει στήν τράπεζα καί τώρα νά τοῦ τό ἐπέστρεφε μέ τόν ἀνάλογο τόκο. Τέλος διέταξε νά τοῦ πάρουν τό τάλαντο καί νά τό δώσουν σ’αὐτόν πού ἔχει τά δέκα καί αὐτόν νά τόν πετάξουν ἔξω. Στό σκοτάδι! Ἐκεῖ πού εἶναι τό κλᾶμα καί τό τρίξιμο τῶν δοντιῶν. Τόν ἀποκαλεῖ δέ ἀχρείο, δηλαδή ἄχρηστο!

Ὅπως καταλαβαίνουμε καί γιά νά συνεχίσουμε ἀπό ἐκεῖ πού τό ἀφήσαμε, ὁ Χριστός μᾶς εἶπε τήν παραβολή αὐτή γιά τό τί θά συμβεῖ ὅταν ξαναέλθει δοξασμένος γιά νά κρίνει τούς ἀνθρώπους. Τότε λοιπόν θά μᾶς ἐλέγξει γιά τό πῶς ζήσαμε καί ποιό συγκεκριμένα γιά τό πῶς διαχειριστήκαμε τά διάφορα ταλέντα-χαρίσματα πού μᾶς χάρισε. Ἀπό τόν ἀψευδή λόγο τοῦ Ἰησοῦ κατά τή διήγηση τῆς παραβολῆς, συμπεραίνεται πώς κανένας ἄνθρωπος δέν μένει χωρίς χάρισμα. Ὅλοι καί ἀναλόγως τή δυναμική καί τίς δυνατότητες μας, λαμβάνουμε ἕνα ἤ καί περισσότερα χαρίσματα.

Ἡ λέξη χάρισμα καί μόνο, μᾶς βοηθᾶ νά καταλάβουμε πώς κάποιος μᾶς δίνει κάτι ὡς δῶρο, ὡς προῖκα. Ὡς κάτι πολύ μεγάλης ἀξίας, μέ τό ὁποίο μποροῦμε νά ζήσουμε στόν κόσμο αὐτό. Νά κερδίσουμε τή ζωή ἀλλά καί νά γίνουμε καί ὅσο ὡφέλιμοι μποροῦμε. Κατανοῶντας πώς τό χάρισμα ἤ τά χαρίσματά μας, εἶναι δωσμένα ἀπό Θεοῦ καί μέ αὐτά μποροῦμε νά βροῦμε τήν ἀξία μας στή ζωή ἀλλά καί νά βοηθήσουμε καί τούς ἄλλους.

Εἰδικότερα γιά ἐμᾶς πού εἴμαστε παιδιά τοῦ Θεοῦ καί μέλη τοῦ σώματός Του, ἡ Ἐκκλησία Του, τά ταλέντα ἤ χαρίσματα παίρνουν μία ἄλλη ἔννοια καί σημασία. Μέ τή γέννησή μας ἔχουμε ἤδη κάποια χαρίσματα. Αὐτά διά τοῦ Ἁγίου Βαπτίσματος εὐλογοῦνται καί πέρνουν καί μία ἁγιοπνευματική διάσταση. Ἐκκλησιοποιοῦνται. Διά τοῦ μυστήριου τοῦ ἁγίου Χρίσματος ἐνεργοποιοῦνται καί γίνονται χριστοφόρα. Δηλαδή γίνονται τρόποι καί δυνάμεις πού μέσα ἀπό τήν ἔκφρασή τους μπορεῖ νά φανερώνεται ὁ Χριστός, δηλαδή ἡ ποιότητα τῆς πίστεως πού ἔχουμε μέσα μας.

Ἀκριβῶς δέ γι αὐτό εἶναι αἰτίες ἀπό τίς ὁποίες ὅπως ὁ Χριστός, καλούμαστε νά μήν τά χρησιμοποιοῦμε γιά νά εἴμαστε καλύτεροι ἤ ἀνώτεροι ἀπό τούς ἄλλους, ἀλλά νά τούς βοηθοῦμε καί νά τούς συμπληρώνουμε. Ὅπως κάνει στόν καθένα μας καί ὁ Χριστός. Μᾶς εὐεργετεῖ δωρεάν καί ὑπηρετεῖ τήν ἐνότητα. Αὐτό τονίζει καί ὁ ἀπόστολος Παύλος ὅταν λέει πρός τούς Γαλάτες «...ἀλλήλων τά βάρη βαστάζετε καί οὔτως ἀναπληρώσατε τόν νόμον τοῦ Χριστοῦ».

Τό χάρισμα ἤ τά χαρίσματα μέσα στήν πίστη μας δέν εἶναι αἰτίες γιά νά φαινόμαστε ἀνώτεροι ἀπό τούς ἄλλους, ἀλλά νά βοηθοῦμε καί νά συμπληρώνουμε τίς ἀδυναμίες τους. Τό ταλέντο ἤ τά ταλέντα ἐν Χριστῷ δέν εἶναι τρόποι γιά νά κυριεύω καί νά ὑπερισχύω τῶν ἄλλων ἀδελφῶν, ἀλλά νά τούς συντρέχω καί νά τούς ὑπηρετῶ. Ὅπως κάνει σέ ὅλους ὁ Χριστός. Ἡ Ἐκκλησία μας εἶναι τελικά μιά κοινωνία χαρισμάτων-ταλέντων.

Τώρα τό ἄλλο σημαντικό, εἶναι πώς δέν πρέπει νά δυσανασχετοῦμε  ἐάν κάποια στιγμή καταλάβουμε, πώς κάποιος μπορεῖ νά ἔχει κάποιο παραπάνω ταλέντο ἀπό ἐμᾶς. Ὁ σοφός καί δίκαιος δημιουργός δίνει κατ’ἀναλογίαν ὅ,τι μπορεῖ καί ἀξίζει νά ἔχει ὁ καθένας. Ἡ εὐθύνη μας ὡς πρός τό ταλέντο ἤ τά ταλέντα μας εἶναι νά ἐργαστοῦμε καί νά τά αὐξήσουμε. Νά κοπιάσουμε γιά αὐτά. Νά τά κάνουμε ἀναφορά στό Χριστό καί ζητῶντας τήν θεία ἐνίσχυσή Του νά τά αὐξήσουμε κατά τρόπο ἀρεστό σέ Αὐτόν. Νά φανοῦμε ἄξιοι τῆς ἐμπιστοσύνης Του, τῆς δωρεᾶς Του.

Τέλος, τό σημαντικότερο ἀπό ὅλα ὅσα εἴπαμε, εἶναι τό ὅτι πρέπει ὁπωσδήποτε νά μπορέσουμε ἐγκαίρως νά ἀνακαλύψουμε τό ἤ τά ταλέντα-χαρίσματά μας. Ἀπό αὐτό ἐξαρτᾶται ἡ ποιότητα τοῦ χαρακτῆρα μας καί συνεκδοχικά οἱ ποιότητες τῆς πίστεως, τῆς κοινωνίας, τῆς ζωῆς μας. Τό πῶς ὑπήρξαμε ἀπέναντι στό δῶρο ἤ τά δῶρα τοῦ Θεοῦ, θά λειτουργήσει θετικά ἤ ἀρνητικά γιά τόν καθένα μας ἐν ἡμέρα κρίσεως.

        Νομίζω πώς μιά μεγάλη αἰτία ἀπό τήν ὁποία ὑποβιβάσθηκε καί ἱσοπεδώθηκε ἡ ζωή μας, παρόλη τήν πρόοδο καί τόν ἐκσυγχρονισμό, ἦταν ἡ θεωρία τοῦ βολέματος. Ἡ θυσία μιᾶς ὁλόκληρης ζωῆς καί τῶν δυνατοτήτων της νά προσφέρει δημιουργικά, στό βωμό ἑνός σίγουρου μισθοῦ  κάποιας θέσεως, μέσω γνωριμιῶν καί πολιτικῶν συμφερόντων. Σέ ἐπιβεβαίωση αὐτοῦ, ἔρχονται μέχρι καί σήμερα τά πολλῶν εἰδῶν τάλεντ σόους «talent shows», τά ὁποία χωρίς σίγουρα θεολογικό ὑπόβαθρο, μᾶς ὑπενθυμίζουν τά δῶρα τοῦ Θεοῦ, τά τάλαντα πού ποτέ δέ χάνονται...