ΤΡΙΤΗ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΝΗΣΤΕΙΩΝ. ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ ΤΟ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ.

 

 

 ΕΔΩ ΤΟ ΑΚΟΥΤΕ:https://soundcloud.com/ovsulniux6hk/dhuavuhy7toe 

 

 «Σῶσον Κύριε τόν λαόν σου καί εὐλόγησον τήν κληρονομίαν σου. Νίκας τοῖς βασιλεύσι κατά βαρβάρων δωρούμενος. Καί τό σόν φυλάτον, διά τοῦ Σταυροῦ σου, πολίτευμα». Κύριε σῶσε τό λαό σου καί εὐλόγησε τήν Ἐκκλησία σου. Στούς βασιλιάδες μας δώρισε νίκες, ὅταν πολεμούν μέ τούς βαρβάρους λαούς. Ἔτσι ὥστε νά μπορεῖ νά ἐνεργεῖται ἡ ζωή μέ τόν τρόπο πού ἐσύ διδάσκεις, μέ τή χάρη καί τή δύναμη τοῦ Σταυροῦ Σου.

          Τήν Τρίτη Κυριακή τῶν Νηστειῶν, ἡ ἁγία Ἐκκλησία μας προβάλει καί μᾶς προσφέρει πρός προσκύνηση τόν Τίμιο Σταυρό. Ἀπό αὐτό παίρνει τό ὄνομά της καί ἡ ἡμέρα, Κυριακή τῆς Σταυροπροσκυνήσεως. Ὅπως ἔχουμε πεῖ καί ἄλλη φορά οἱ Κυριακές τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, ἔχουν  ἰδιαίτερη σημασία καί νόημα. Καθώς ὡς ἡμέρες πάντοτε εἶναι κάτι σημαντικό στή ζωή μας, στήν Μεγάλη Τεσσαρακοστή ἀποκτοῦν ἀκόμη περισσότερη σημαντικότητα. Γίνονται μικρές γιορτές πού μέσα ἀπό αὐτές κατά τή διάρκεια τῶν πέντε ἐβδομάδων, παιρνοῦν καί ἐπισημαίνονται κάποια ἀπό τά σημαντικότερα στοιχεία τῆς πίστώς μας.

Τήν Τρίτη  Κυριακή ὅπως προείπαμε προβάλει ἐμφαντικά ὁ Τίμιος Σταυρός. Ποιό εἶναι τό νόημα καί ποιά ἡ σημασία αὐτῆς τῆς προβολῆς; Μᾶς τό λέει τό βιβλίο τοῦ Τριωδίου πού περιέχει τίς ἀκολουθίες ὅλης τῆς Σαρακοστῆς.

 

 Ὁ πρῶτος λόγος πού γίνεται εἶναι ὁ ἐξῆς: ὅπως ἐκεῖνοι πού διανύουν ἕνα δύσβατο καί μακρυνό δρόμο καί ἔχουν κουραστεῖ πάρα πολύ, ἄν τυχόν βροῦν ἕνα δένδρο μέ πολύ σκιά κάθονται γιά λίγο καί ξεκουράζονται καί σάν νά ξανανιώνουν διανύουν τό ὑπόλοιπο τοῦ δρόμου, ἔτσι καί τώρα τόν καιρό τῆς νηστείας πού εἶναι δρόμος κουραστικός, φυτεύθηκε ἀπό τούς ἁγίους Πατέρες στή μέση ὁ ζωηφόρος Σταυρός, προσφέροντάς μας ἀνακούφιση καί παρηγοριά καί κάνοντας τούς κουρασμένους ὁδοιπόρους πρόθυμους καί ἐλαφρεῖς γιά τόν κόπο τῆς ὑπόλοιπης περιόδου.

 

Ὁ δεύτερος λόγος εἶναι ὅτι ὅπως ὅταν ἐπρόκειτο νά παρουσιαστεῖ ἕνας ἐπίγειος βασιλιᾶς προπορεύονταν τά σκῆπτρα καί τά λάβαρα καί ἔπειτα ἐρχόταν ἐκεῖνος πανευτυχής γιά τή νίκη του καί συνευφραίνονταν καί οἱ ὑπήκοοί του, ἔτσι καί ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός μέλλοντας σύντομα νά μᾶς ὑποδείξει τό σημάδι τῆς νίκης κατά τοῦ θανάτου καί νά διαβεῖ ἔνδοξα διά τῆς Ἀναστάσεως, μᾶς ἔστειλε προκαταβολικά τή βασιλική Του σημαία, τό σκῆπτρο του, τόν Ζωοποιό Σταυρό, ἐτοιμάζοντάς μας νά ὑποδεχτοῦμε σέ λίγο τόν ἴδιο τό Βασιλιᾶ καί νά Τόν ζητωκραυγάσουμε σάν θριαμβευτή. 

 

Αὐτά εἶναι τά νοήματα καί οἱ συμβολισμοί γιά τήν τιμή τοῦ Σταυροῦ τήν ἡμέρα αὐτή. Ἡ ὁποία βεβαίως τιμᾶται καί ἀπό τήν ὑμνολογία τῆς γιορτῆς, τῆς ὁποίας τό γνωστότερο τροπάριο εἶναι αὐτό πού προαναφέραμε, τό «σῶσον Κύριε τόν λαόν σου». Ἕνας ἀπό τούς δημοφιλέστερους ψαλμούς, που εἶναι γνωστός ἀκόμη καί σέ αὐτούς πού εἶναι κάπως ἀδιάφοροι γιά τά τῆς πίστεως καί κάποτε χρησιμοποιεῖται καί ὡς εὐχή-παράκληση ἀκριβῶς ὅπως τό ἀναφέραμε προηγουμένως. «Σῶσον Κύριε τόν λαόν σου» θά ποῦμε σέ στιγμή δυσκολίας καί ἀδυναμίας.

Θέλοντας νά σταθοῦμε λίγο σ’αὐτό ἄς ποῦμε πρώτα λίγα λόγια γιά τήν ἱστορία του. Τό 628 μ.Χ. ὁ βασιλιάς Ἠράκλειος γυρνᾶ νικητής καί τροπαιοῦχος ἀπό τόν πόλεμο κατά τῶν Περσῶν. Τό μεγαλύτερο λάφυρό του εἶναι ὁ Τίμιος Σταυρός, πού λίγα χρόνια πρίν εἶχε πέσει στά χέρια τῶν πυρσολατρῶν, ὅπως λέγανε τότε τούς Πέρσες. Κλῆρος καί λαός τοῦ Βυζαντίου γιορτάζει καί πανηγυρίζει γιά τό σπουδαίο γεγονός.

Στίς 14 Σεπτεμβρίου τοῦ ἱδίου ἔτους μεγαλοπρεπῶς καί ἐνδόξως ὁ Τίμιος Σταυρός ὑψώνεται στόν τόπο τοῦ θείου μαρτυρίου, τό λόφο τοῦ Γολγοθᾶ στά Ἰεροσόλυμα. Ὁ αὐτοκράτορας Ἠράκλειος μαζί μέ τόν Πατριάρχη Ἰεροσολύμων Ζαχαρία γεμάτοι συγκίνηση κρατοῦν ὄρθιο τόν Τίμιο Σταυρό. Ἀπό κάτω κλῆρος καί λαός ψάλουν δυνατά: «Σῶσον Κύριε τόν λαόν σου καί εὐλόγησον τήν κληρονομίαν σου. Νίκας τοῖς βασιλεύσει κατά βαρβάρων δωρούμενος. Καί τό σόν φυλάτον, διά τοῦ Σταυροῦ σου πολίτευμα».

          Μεγάλες στιγμές! Ἀνεπανάληπτες! Γεγονότα πού δέν συμβαίνουν συχνά. Δέν εἶναι τόσο συνηθισμένο νά βλέπεις τέτοια σύμπνοια καί ἐνότητα ἑνός λαοῦ. Δέν εἶναι συνηθισμένο ὁ ἀρχηγός ἑνός κράτους νά χαίρει τέτοιας ἀγάπης καί ἐκτίμησης. Νά εἶναι ὀρατό σημείο ἐνότητας τοῦ λαοῦ του. Τόν ὁποίο ἔκανε περήφανο μέ τή γεναιότητά του στόν πόλεμο κατά τῶν ἐχθρῶν του. Ὁ Ἠράκλειος ἦταν σπουδαίος κυβερνήτης καί μποροῦσε καί ἐνέπνεε τό λαό, ἀλλά κυρίως τό στρατό, γιατί ἦταν κι αὐτός στρατιώτης στήν πρώτη γραμμή.

          Ἡ σπουδαία προσωπικότητά του ὄμως εἶχε νά κάνει καί μέ ἕνα ἄλλο παράγοντα, σημαντικότατο στή ζωή. Ὁ Ἠράκλειος ἦταν πιστός ἄνθρωπος. Εἶχε φόβο Θεοῦ καί ζοῦσε πραγματικά τήν  πίστη. Ὅ,τι ἤθελε νά κάνει τό ἀνέφερε πρώτα στό Θεό καί ζητοῦσε τή βοήθειά Του. Ἔτσι καί στόν πόλεμο κατά τῶν Περσῶν, πρωτοῦ ξεκινήσει ἔκανε πολύ καί βαθιά προσευχή, πεσμένος κατάχαμα μέσα στό ναό τῆς Ἁγίας Σοφίας. Ζήτησε ἀπό τό Θεό νά εὐλογήσει τό στράτευμα καί τίς μάχες πού θά κάνει. Βγαίνοντας δέ ἀπό τό ναό πῆρε μαζί του μία εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ, τήν ὁποία εἶχε λάβαρο στά πεδία τῶν μαχῶν.

          Τό τροπάριο δέν ξέρουμε ἀκριβῶς ἄν προϋπῆρχε ἤ δημιουργήθηκε τότε μέσα ἀπό τό πνεῦμα καί τή χαρά τῆς νίκης. Τό σημαντικό ὄμως εἶναι πώς ὁ λαός αὐθόρμητα καί ἀβίαστα γιόρταζε, δοξολογοῦσε καί εὐχαριστοῦσε τό Θεό μέ τό τροπάριο αὐτό. Τό ὁποίο ὅπως ψάλεται εἶναι ἕνας παιάνας τῆς πίστεως, πού ἀποτυπώνει τή συνείδηση καί τόν τρόπο ζωῆς αὐτοῦ τοῦ λαοῦ. Τή ζωντανή πίστη του στό Θεό καί τήν ἐμπιστοσύνη καί τιμή στόν κοσμικό ἀρχηγό του, τό βασιλιά. Ὁ ὁποίος εἶναι μπροστάρης καί στήν πίστη!

          Γιατί τό «Σῶσον Κύριε τόν λαόν σου...» εἶναι προϊόν ἑνός συγκεκριμένου βιώματος. Γιατί ἡ πίστη ὅταν εἶναι πραγματικά ἐμπειρία ζωῆς, γίνεται καί ὕμνος ὁ ὁποίος βγαίνει ὡς ἀπόσταγμα αὐτῆς τῆς ἐμπειρίας. Εἶναι ὅταν ἡ πίστη γίνεται πολίτευμα! Γίνεται σημείο ἔμπνευσης καί ἀναφορᾶς τῶν ἀνθρώπων της. Ὅταν τό πῶς θά ζήσω, προσδιορίζεται ἀπό τήν ἀναφορά μου στό Θεό καί τήν ἀποκάλυψή Του, τό ἱερό Εὐαγγέλιο.

Τῆς ὁποίας πίστης λάβαρο καί σημαία εἶναι ὁ Τίμιος Σταυρός. Ὁ ὁποίος εἶναι καί λάβαρο τοῦ κάθε πιστοῦ. Εἶναι αὐτός πού ὑπάρχει ὡς φωτεινός σηματοδότης στή ζωή του καί τοῦ δείχνει τό δρόμο πού θά βαδίσει. Εἶναι σημείο καί παράδειγμα βιωτῆς. Εἶναι τότε πού ὁ ἄνθρωπος, πορεύεται μέ τό Σταυρό στό χέρι! Εἶναι τότε πού ἡ πίστη πραγματικά γίνεται ἐμπιστοσύνη στό Θεό, γιατί ὁ ἄνθρωπος ζεῖ τό μυστήριο τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ. Συσταυρώνεται μέ Αὐτόν.

Τώρα κάποιοι θά ποῦν: Μά τί εἶναι αὐτά; Ποιός τά πιστεύει; Ποιός τά κάνει; Ποιός μπορεῖ νά εἶναι θῦμα καί κορόϊδο στούς ἄλλους; Θά πῶ πώς ἔχουν δίκιο καί θά παραδεχτῶ πώς ἔτσι ζοῦμε ἐδῶ καί πολλά χρόνια! Γι αὐτό φτάσαμε καί στό σημείο νά λοιδωροῦμε κάποιον πού θέλει νά εἶναι σωστός ἀπέναντι στό θέλημα τοῦ Θεοῦ. Νά τοῦ λέμε ὑποτιμητικά: «Ποῦ πᾶς καϋμένε κι ἐσύ; Μέ τό σταυρό στό χέρι τί θά πετύχεις;».

Καί δέν καταλαβαίνουμε πώς μέ αὐτό τό λόγο ὁμολογοῦμε καί μάλιστα ἀνερυθρίαστα, τήν ὑποτίμηση αὐτοῦ τοῦ Σταυροῦ καί τοῦ νοήματος πού ἔχει στήν πίστη μας. Δέν καταλαβαίνουμε πώς μέ τό λόγο αὐτό, δηλώνουμε τήν τεράστια ἀπόσταση πού μᾶς χωρίζει ἀπό αὐτόν πού λέμε πώς τόσο ἀγαπᾶμε.(;) Τό Χριστό. Δέν καταλαβαίνουμε πώς ἀπό μόνοι μας διαψεύδουμε αὐτό πού τόσο ἐμφαντικά πολλές φορές δηλώνουμε. Ὅτι εἴμαστε Χριστιανοί.

Ὅτι εἴμαστε Αὐτοῦ πού χωρίς νά φταίει θυσιάστηκε γιά νά δικαιωθοῦμε ἐμεῖς. Αὐτοῦ πού πρωτοῦ σηκώσει τό σταυρό Του, τόν ἔζησε καί τόν κήρυξε ὡς πίστη. Αὐτοῦ πού καί σήμερα ἀκούσαμε ἀπό τήν εὐαγγελική περικοπή νά μᾶς λέει: «Ὄστις θέλει ὀπίσω μου ἀκολουθεῖν, ἀπαρνησάσθω ἐαυτόν καί ἀράτω τόν σταυρόν αὐτοῦ καί ἀκολουθείτω μοι». Δηλαδή: «Ὅποιος θέλει νά λέει πώς εἶναι μαζί Μου, πώς εἶναι δικός Μου, πρέπει πάντα νά θυμᾶται πώς ἔχει σταυρο. Πού θά τόν ἔχει ὄχι μόνο νά τόν φοράει, νά μιλάει γι αὐτόν, ἀλλά νά τόν ζεῖ.

Νά τόν ἔχει τρόπο ζωῆς καί πολίτευμα. Νά εἶναι ὄχι τό μέσο μέ τό ὁποίο θά κατατροπώνει τούς ἄλλους, ἀλλά ἡ αἰτία γιά νά θυσιάζεται αὐτός γιά τούς ἄλλους. Νά εἶναι ὁ λόγος γιά τόν ὁποίο θά ἐνεργεῖ τήν ἀγάπη  κατά τό παράδειγμά Μου. Νά εἶναι τό κίνητρο πού θά τόν παρακινεῖ καί σέ ἐκούσια σταύρωση του γιά Ἐμένα. Ἡ πίστη του σέ Ἐμένα νά εἶναι κατά τό δυνατόν ἐμπειρία Σταυροῦ.

Εἶναι αὐτό πού λέει ὁ ἀπ. Παῦλος στούς Γαλᾶτες: «ἐμοί δέ μή γένοιτο καυχᾶσθαι εἰ μή ἐν τῷ σταυρῷ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, δι’ οὗ ἐμοί κόσμος ἐσταύρωται καγώ τῷ κόσμῳ». Ὅσο γιά μένα, δέ θέλω ἄλλη ἀφορμή γιά καύχηση ἐκτός ἀπό τό σταυρό τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ, τό σταυρό πού πάνω του πέθανε ὁ κόσμος γιά μένα κι ἐγώ γιά τόν κόσμο.

Ἐντός καί δι αὐτοῦ τοῦ πνεύματος, ἄς περάσουμε κι ἐμεῖς ἀγαπητοί τήν ὑπόλοιπη Σαρακοστή, συσταυρούμενοι διά τῆς νηστείας μέ τό Χριστό. Καί ἄς Τόν παρακαλέσουμε νά μᾶς δώσει τή δύναμη, νά πορευόμαστε στή ζωή μας μέ τό Σταυρό στά χέρια μας. Νά γίνει ἡ βιωτή μας, κατά τό τροπάριο τῆς ἡμέρας πολίτευμα, τό ὁποίο φυλάγεται, ἐδραιώνεται καί ἐνεργοποιεῖ τά θελήματα τῶν καρδιῶν μας, ἡ χάρη καί ἡ εὐλογία, τοῦ Τιμίου καί ζωοποιοῦ Σταυροῦ.