ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΕ΄ ΛΟΥΚΑ. ΤΟΥ ΖΑΚΧΑΙΟΥ. Ἤ ΑΛΛΙΩΣ, Η ΑΓΩΝΙΑ ΜΙΑΣ ΨΥΧΗΣ.

 

          Ὁ Χριστός μας ἀγαπητοί μου, εἶχε δηλώσει κατηγορηματικά πολλές φορές στούς ἀκούοντάς Τον, πώς οἱ πόρνες καί οἱ τελώνες δείχνουν τό δρόμο πρός τή Βασιλεία τῶν οὐρανῶν. Αὐτό δέν ἦταν καθόλου, μά καθόλου εὔκολο καί ἀπλό γιά νά εἰπωθεῖ στήν ἐποχή Του καί στό κοινωνικό περιβάλλον τοῦ Ἰουδαϊσμοῦ. Γιατί σέ ἕνα τέτοιο περιβάλλον ὅπου ὁ νόμος τοῦ Θεοῦ, ὅπως εἶχε δωθεῖ στόν Μωυσῆ, ἦταν ὁ ρυθμιστής τῶν πάντων, κάθε ἀσχολία καί κάθε ἐνέργεια πού δέν τηροῦσε τά διατεταγμένα, ἦταν ἐν τῇ γεννέσῃ της ἁμαρτωλή καί καταδικαστέα. Ξεσήκωνε ἐπίσης τό θυμό γιά ἐκδίκηση. Εἶχε δέ πάντοτε συνοδεία τήν ἀπαξίωση καί τόν ὀνειδισμό.  

          Ὁ τελώνης ἰδικότερα τήν ἐποχή ἐκείνη ἦταν ὁ ἀντιπροσωπευτικός τῦπος τοῦ διεφθαρμένου ἀνθρώπου, ἀκόμη καί ἐκτός Ἰσραήλ. Οἱ Ρωμαῖοι Κικέρων, Λίβιος καί Τάκιτος κατατάσουν τόν τελώνη μεταξύ τῶν χυδαίων ἐπαγγελμάτων. Στό Ταλμούδ τριάντα ἐπαγγέλματα ἤ ἀπασχολήσεις χαρακτηρίζονται ἁμαρτωλά. Ὡς τά δύο ἁμαρτωλότερα θεωροῦνται ὁ ληστής καί ὁ τελώνης. Οἱ τελῶνες δέν εἶχαν τό δικαίωμα νά παρουσιαθοῦν ὡς μάρτυρες σέ δικαστήριο. Ὁ ραβίνος Χιλέλ δίδασκε ὅτι προκειμένου νά ἐξαπατήσει κάποιος ἕνα τελώνη, ἐπιτρέπεται ὄχι μόνον νά πεῖ ψέματα ἀλλά καί νά ψευδορκήσει!

          Οἱ τελῶνες ἦταν ἰδιῶτες οἱ ὁποίοι διά πλειοδοτικῆς δημοπρασίας ἀγόραζαν τούς φόρους ἀπό τό Ρωμαϊκό κράτος. Ὁ ἀνταγωνισμός αὐτός τούς ἔκανε ἔκανε νά δίνουν πολλές φορές ὑπέρογκα ποσά καί τότε αὔξαναν καί τήν πίεση μετά στούς φορολογούμενους γιά νά πάρουν πίσω τά χρήματά τους. Γι αὐτό ἡ ἀπανθρωπιά τους ὑπῆρξε παροιμιώδης. Ὁ σύγχρονος τῶν Ἀποστόλων Φίλων διηγεῖται τό ἐξῆς·  Κάποιοι τελῶνες ἀνακάλυψαν πώς οἱ φορολογούμενοι εἶχαν πεθάνει. Ἄνοιξαν τούς τάφους τους, ἔβγαλαν τά νεκρά σώματά τους καί τά μαστίγωναν δημόσια. Ὅταν ρωτήθηκαν γιατί τό κάνουν αὐτό, ἀπάντησαν πώς τό κάνουν γιά νά ἐξαναγκάσουν τούς συγγενεῖς τους νά πληρώσουν ἐκεῖνοι τό φόρο πού ὄφειλαν....

          Ὁ Ζακχαῖος λοιπόν τῆς σημερινῆς εὐαγγελικῆς περικοπῆς δέν ἦταν ἀπλά τελώνης, ἀλλά  ἀρχιτελώνης. Μποροῦμε νά σκεφτοῦμε ἀπό τόν τίτλο καί μόνο τῆς ἰδιότητάς του, τό πῶς ὑπῆρχε καί πῶς τόν ἀντιμετώπιζαν στήν κοινωνία τῆς Ἰεριχοῦς. Ἀλλά ὅπως καί τώρα ἔτσι καί τότε, ὅποιος ἔχει χρῆμα ἔχει δύναμη.  Ξέρει πώς δέν μποροῦν νά τόν βλάψουν καί ὅσοι τόν κατηγοροῦν καί θέλουν ἴσως ἀκόμη καί τό χαμό του, κάποια στιγμή θά τόν παρακαλοῦν γιά νά τούς λυπηθεῖ. Αὐτό τό αἴσθημα κάνει τόν ἄνθρωπο, σκληρό, ἀδίστακτο καί νά μήν ὑπολογίζει τίποτε. Τίποτε....;

          Ἕνα ἄλλο μειονέκτημα τῆς φυσικῆς παρουσίας του ἦταν τό ὕψος του, ἦταν κοντός. Γιά νά μπορέσει νά δεῖ τό Χριστό ἀνέβηκε σέ μιά συκομουριά. Αὐτή ἡ πράξη δέν εἶναι ἀπλά μία προσπάθεια γιά νά δεῖ ἕνας κοντόσωμος ἄνθρωπος, κάποιον πού θά περάσει μέ μία ὀμάδα ἀνθρώπων ἀπό κάτω. Εἶναι ἡ ἀγωνία μιᾶς ψυχῆς, πού τή δέρνουν οἱ τύψεις τῆς συνειδήσεως καί ἔχει καταλάβει πώς ὁ μόνος πού μπορεῖ νά τήν ἀπαλλάξει ἀπό τήν  κόλαση αὐτή, εἶναι ὁ Χριστός!

          Ἄραγε τί νά σκεφτόταν ὁ Ζακχαῖος, ὅταν ἐτοιμαζόταν γιά αὐτή τήν πράξη; Τό σημαντικότερο πού θά σκεφτόταν ἦταν τό ἄν θά εἶχε τό ἀνάλογο καί ποθητό γι αὐτόν ἀποτέλεσμα. Ἄραγε αὐτός ὁ διδάσκαλος, ὁ Ἰησοῦς ἀπό τή Ναζαρέτ, θά τόν πρόσεχε; Ἄραγε θά εἶχε τήν εὐτυχία νά μιλήσει γιά λίγο μαζί Του, νά τοῦ πεῖ ὅσα ἤθελε; Μήπως τόν ἀπέριπτε καί προσπερνοῦσε ἀδιάφορα γιατί μέ ἁμαρτωλούς δέν συναναστρέφεται; Ἀκόμη καί πῶς νά εἶναι αὐτός ὁ Ἰησοῦς; Εἶχε ἀκούσει γι αὐτόν, ἀλλά δέν Τόν εἶχε δεῖ ποτέ! Ἡ μορφή Του, τό βάδισμά του, οἱ κινήσεις Του, ἀνταποκρίνονται ἄραγε στά ὅσα καλά καί ὡραία ἔχει ἀκούσει;

          Ὁ Ζακχαῖος ὡς ἄνθρωπος, δέν μπορεῖ νά ξεφύγει ἀπό τίς σκέψεις αὐτές, πού βεβαίως ὅμως εἶναι πολύ σωστές καί λογικές. Ὁ καθένας ἀπό ἐμᾶς ἔτσι θά σκεφτόταν.Εἶναι κι ἐκεῖνες οἱ τύψεις, πού σέ συντρίβουν, σέ καταποντίζουν καί σέ ἰσοπεδώνουν! Πού δηλητηριάζουν τήν καρδιά καί τῆς παίρνουν κάθε αἰσιοδοξία!   Θεέ μου! Τί κακό εἶναι αὐτό! Ὡς ἄνθρωπος γνωρίζοντας τά κατά κόσμον δίκαιο  καί          νόμο, ἔχει ὡς πρῶτο ἐνδεχόμενο τήν τιμωρία. Εἶναι παράνομος ἀπέναντι στό Θεό καί τήν ἠθική καί δέν μπορεῖ νά φανταστεῖ πώς ὑπάρχει ἔστω καί μία ἀχτίδα ἐλέους καί συγχωρήσεως γι αὐτόν, ἀπό Τόν ἄγνωστο διδάσκαλο. Δέν ξέρει ὅμως ἤ μπορεῖ νά ἔχει ξεχάσει πώς «καρδίαν συντετριμέννην καί τεταπεινωμένην ὁ Θεός, οὔκ ἐξουδενώσει».

Ἔτσι λοιπόν, ὅταν ὁ Ἰησοῦς στέκεται κάτω ἀπό τή συκομουριά καί τόν προσκαλεῖ νά πᾶνε μαζί στό σπίτι του, τόν κάνει νά τρελλαθεῖ ἀπό τή χαρά του. Ἀμμέσως κατεβαίνει καί τρέχει νά Τόν ὑποδεχθεῖ στό σπίτι του. Ὁ κόσμος, δυσανασχετεῖ, ἀγανακτεῖ, κατηγορεῖ, ἀκόμη καί τόν Ἰησοῦ, «Δέν ξέρει ὅτι εἶναι ἁμαρτωλός;» Ὁ κόσμος! Ὁ κόσμος πού δέν ἔχει καταλάβει ποτέ γιά ποιόν Θεό μιλάει καί ποιανοῦ Θεοῦ λέει πώς εἶναι παιδιά Του! Ὁ κόσμος σκέφτεται ὅπως ὁ Ζακχαῖος. 

Ἐκεῖ λοιπόν μέσα στό σπίτι τοῦ ἀρχιαμαρτωλοῦ καί διεφθαρμένου ἀνθρώπου, κατά τό λόγο τοῦ Ἰησοῦ, γίνεται σωτήρια! Γίνεται ἀνάσταση! Γίνεται χαρά καί πανηγύρι! Γιατί ὁ ἁμαρτωλός ἔχει μεταννοήσει. Γιατί θυμήθηκε πώς «τί ὡφελεῖ τόν ἄνθρωπον, ἐάν τόν κόσμον ὅλον κερδίσει, τήν δέ ψυχήν αὐτοῦ ἀπολέσει;». Ἐπειδή δέ τοῦ ἔχει συμβεῖ αὐτό πραγματικά, εἶναι ἔτοιμος νά ἀλλάξει ζωή ἐδῶ καί τώρα! Τώρα ναί, δέν ὑπολογίζει τίποτε! Δέν τόν νοιάζουν οὖτε οἱ κοινωνικές θέσεις, οὖτε τά πλούτη, οὖτε ἡ δύναμη καί ἡ ἐξουσία, οὖτε τό ὄνομα. Αὐτό πού διακαῶς ἐπιζητεῖ εἶναι ἡ συγχώρεση τῶν ἁμαρτιῶν του, τό ξαλάφρωμα τῆς ψυχῆς καί τῆς καρδιᾶς του καί ἡ χαρά τοῦ νά γίνει καί πάλι ἀποδεκτός ἀπό τό Θεό.

Καί ὁ Θεός τόν δικαιώνει! Ναί τοῦ δίνει τό δίκιο του! Ποιόν αὐτόν; Αὐτόν πού εἶχε τήν ἀδικία γιά εὐαγγέλιό του! Ναί αὐτόν!  Γιατί ὁ Θεός ὅλους θέλει νά μᾶς δικαιώσει! Γιατί τό δίκαιο τοῦ Θεοῦ εἶναι ἄλλου εἴδους...εἶναι ἀπό ἄλλο κόσμο! Τό δίκαιο τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀγάπη, συγχώρηση καί πολύ ἔλεος. Εὐτυχῶς πού ὁ Θεός «δέν σκέφτεται» ὅπως ἐμεῖς! Εὐτυχῶς πού ὑπάρχει ἀλλιῶς. Εὐτυχῶς πού πάντα μπορεῖ νά μᾶς ἐκπλήξει μέ ἕνα τρόπο, ἀκατανόητο γιά ἐμᾶς...

Γιά τήν ἱστορία, ἡ παράδοση μᾶς πληροφορεῖ πώς ὁ ἀρχιτελώνης ἔγινε κι αὐτός μαθητής τοῦ Χριστοῦ. Ἀκολούθησε Τόν ἐλευθερωτή του καί μετά τήν Ἀνάληψή Του, ἀκολούθησε τόν ἀπόστολο Πέτρο, ἀπό τόν ὁποίο χειροτονήθηκε Ἐπίσκοπος Καισαρείας. Κάποιοι τόν ταυτίζουν μέ τόν Ἀπόστολο καί Εὐαγγελιστή Ματθαίο. Αὐτό ὅμως νομίζω πώς εἶναι τό τελευταίο πού θά πρέπει νά μᾶς ἀπασχολήσει, μέσα ἀπό τή σημερινή εὐαγγελική περικοπή.

Αὐτό πού θά πρέπει νά μᾶς προβληματίσει, εἶναι τό κατά πόσο μπορεῖ καί ἐμεῖς νά μοιάζουμε στό Ζακχαῖο.  Ἄν μποροῦμε κι ἐμεῖς νά βροῦμε τό θᾶρρος καί νά μεταννοήσουμε ὅπως τό ἔκανε αὐτός. Ἔχουμε μπροστά μας ἀκόμη ζωή! Ἄραγε θά προλάβουμε;